Witam w świecie cyfrowego sterowania
kolejek
Digital Command Control - standard NMRA
sterowania.
|
|
| Uwaga:
Strony o DCC są ciągle rozbudowywane, więc proszę zaglądaj tu czasem by sprawdzić czy pojawiło się coś nowego. |
 | |
DCC to bardzo proste, |
| |
Wprowadzenie do sterowania cyfrowego w modelarstwie kolejowym ze szczególnym uwzględnieniem systemu DCC,
autor: Artur Czartowski,
(zaczerpnięte ze serwera: www.modelarstwo.org.pl). /td>
|
| |
Cyfrowe sterowanie modelami kolejowymi DCC - ciekawa strona Karola Marcińczaka |
| |
Kody identyfikacyjne dekoderów i
producentów dekoderów. |
| |
Polski program do sterowania makietą przy pomocy DCC
GbbKolejka. |
| |
Porady. |
| |
Instalacja dekodera DCC w :
01350,
02220B,
02300,
02510,
02531,
02621,
02630,
02709,
04410T,
11210,
36000,
36202,
501004,
92401 |
|
 |
- Czy cyfrowe sterowanie (DCC) jest niezbędne ?
- Nie, wcale. Ale sądzę, że ciekawiej jest, gdy możemy sterować kilkoma pociągami (nawet w przeciwnych kierunkach)
po tym samym torze bez plątaniny kabli na podłodze czy makiecie.
Mnie osobiście ujęła możliwość natychmiastowego przełączenia
kierunku jazdy lokomotywy bez gwałtownego zatrzymania składu i szybkiego startu w stronę przeciwną. W zamian, skład łagodnie hamuje,
staje i płynnie rusza w przeciwnym kierunku.
Możemy niezależnie od tego czy lokomotywa/skład jedzie czy nie, zapalać i gasić
światła czołowe lub oświetlenie w wagonach. Możliwe jest uruchomienie, na żądanie, dźwięków lub wytwornicy dymu. Oferowane są modele
ze sprzęgami elektromagnetycznymi, podnoszone i opuszczane pantografy elektrowozów, otwierane i zamykane drzwi wagonów a także pełna
kontrola nad dźwigiem kolejowym.
Gdy sterujemy makietą z komputera (a nie ręcznym manipulatorem) możliwe jest panowanie nad
wieloma składami równocześnie :-) układanie tras przejazdu z automatycznym przestawianiem rozjazdów i odpowiednim sygnalizowaniem
na semaforach, np z wykorzystaniem oprogramowania GbbKolejka.
- Co to jest DCC ?
-
| Według
Wikipedii: |
DCC (Digital Command Control) jest standardem cyfrowego sterowania modelami kolejowymi
opracowanym przez NMRA (National Model Railroading Association). Standard ten
określa wszelkie parametry transmisji danych, specyfikację elektryczną oraz mechaniczną urządzeń wchodzących w skład systemu oraz
wyjaśnia całość zagadnień związanych z tym tematem. |
Ale co to znaczy ?
Fot.1 |
Fot.2 |
|
|
By to wyjaśnić najprościej, zauważny, że silniczek lokomotywki
obraca się z prędkością i w kierunku zależnym od napięcia dostarczanego do torów przez transformator z prostownikiem (prąd stały -
Direct Current). Gdy pokrętło ustawione jest na "0", lokomotywka
stoi, gdy przekręcimy pokrętło w lewo, bądź prawo, lokomotywka porusza się do przodu bądź do tyłu, z prędkością tym większą, im
bardziej pokrętło jest wychylone. Mówimy w tym przypadku o sterowaniu ANALOGOWYM (Analog Control).
- Gdy używamy sterowania CYFROWEGO, tory są zasilane stałym napięciem modulowanym (lub
przemiennym Alternating Current). Zamiast zwykłego transformatora do
sterowania lokomotywkami służy manipulator (sterownik, coś w rodzaju pilota do telewizora; fot.1 przewodowy, fot.2 bezprzewodowy). Wewnątrz lokomotywki jest układ
elektroniczny (dekoder), który na podstawie przesyłanych z centralki poleceń
wykonuje "rozkazy", czyli przyspiesza, zwalnia, zmienia kierunek jazdy, załącza lub wyłącza oświetlenie lokomotywy itd.
Każda lokomotywa posiada własny "adres" i akceptuje polecenia wysłane TYLKO do niej, ignorując polecenia wysłane do
innych modeli.
Dzięki takiemu rozwiązaniu, możliwe jest sterowanie różnymi pociągami na tym samym torze i w tym samym czasie,
z różnymi prędkościami i to bez dzielenia makiety na sekcje (sterowane oddzielnie).
- Co jest potrzebne na początku ?
-
Fot.3 |
Fot.4 |
|
|
Najprostszym rozwiązaniem jest zakupienie zestawu startowego ze systemem DCC. W sprzedaży dostępne są zestawy różnych producentów,
np. na fot. 3. mamy zestaw Roco 35001 ze
systemem multiMaus , na fot. 4
zestaw Roco 35009 z centralką z21 . Można także, na portalach aukcyjnych, zakupić
samo sterowanie bez taboru.
Skupimy się na z21
jako na obecnie najpopularniejszym, za rozsądną cenę, w pełni spełniającym oczekiwania i dającym duże możliwości rozszerzenia
na przyszłość. System z21 umożliwia sterowanie taborem i akcesoriami (rozjazdy, sygnały i inne) przy pomocy myszek (manipulatorów)
przewodowych oraz przy pomocy Wi-Fi smartfonem, z tabletu lub z komputera (dostępne jest firmowe oprogamowanie oraz można użyć aplikacji innych twórców).
Możliwe jest podłączenie przewodem do centralki manipulatorów zgodnych z XpressNet (Roco i inne, fot.5), a w przypadku centralki Z21
(czarnej, o większych możliwościach) także i manipulatorów innych standardów, jak np. Loconet. Przy pomocy aplikacji możliwe jest pełne
sterowanie taborem oraz stacją tworząc wirtualny pulpit sterowniczy. Na poniższych
zdjęciach aplikacja „Z21” Roco: sterowanie lokomotywą (fot.8) i wirtualny pulpit sterowania stacją (fot.9). Oryginalny
film Roco pokazuje możliwości sterowania przy pomocy systemu Z21/z21, można (na YT) załączyć napisy i ustawić automatyczne tłumaczenie na
język polski. Na stronie www.z21.eu znajdziemy
wiele informacji o ciągle rozwijanym systemie. Ciekawostką jest możliwość połączenia obrazu w tablecie z kamerką na czole lokomotwy
co udaje widok z okien lokomotywy podczas jej prowadzenia (fot.10).
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Fot.5 |
Fot.6 |
Fot.7 |
Fot.8 |
Fot.9 |
Film na YT |
Fot.10 |
|
|
|
By to zadziałało potrzebny jest, oprócz lokomotywy w wersji DCC, także sterownik (Command Station), który w połączeniu z zasilaczem
napięcia przemiennego (Booster), zamienia wprowadzone przez operatora (Ciebie) instrukcje na zakodowane sygnały i wysyła je, poprzez szyny,
do lokomotywy. Na fot.7 producent pokazuje jak podłaczyć centralkę z21 do torów.
można to zrobić bezpośrednio lub za pośrednictwem dodatkowych modułów, by zwiększyć ilość zasilanych składów.
Oprócz gotowych rozwiązań renomowanych firm
w sieci opisane są rozwiązania DiY, czyli do samodzielnego zbudowania lub jako kity do złożenia, ale to temat na
zupełnie inną bajkę.
- Czy możliwe jest mieszanie lokomotyw starego typu (Analogowych) z DCC ?
- Systemy DCC, zgodne ze specyfikacją NMRA, pozwalają na dostawienie jednej tradycyjnej lokomotywki
(analogowej) na tor obsługiwany przez system DCC.
Z naszych doświadczeń wynika jednak wniosek, że lepiej NIE stawiać
lokomotywy analogowej na tory DCC gdyż może się uszkodzić silnik.
Odwrotnie, czyli cyfrową lokomotywę na tor analogowy,
można postawić i jeździć. Warunkiem jest by dekoder posiadał załaczoną funkcję wykrywania alternatywnego zasilania.
Większość współczesnych dekoderów ją posiada i jest ona domyślnie załączona.
- Co się stanie gdy przełączę się ze sterowaniem z jednej lokomotywki na drugą, czy ta pierwsza nie stanie ?
- Nie. Gdy wydasz lokomotywce polecenie (np prędkość i kierunek jazdy), sterownik wysyła polecenie do lokomotywy.
Tam, wbudowany układ elektroniczny ustawi żądane parametry i nie są one zmieniane do czasu odebrania kolejnego rozkazu.
Literatura:
|
|
