"Na przełomie 1939/40 roku, niemieckie Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych (OKH) zdecydowało o utworzeniu w rejonie Spały stanowiska dowodzenia dla sztabu grupy armii Środek (Mitte) w przewidywanej wojnie na wschodzie. Miało się ono składać z dwóch bliźniaczych kompleksów bunkrów: jednego w pobliskiej Konewce, drugiego w Jeleniu (7km na południe od Spały) i służyć zabezpieczeniu przed atakiem lotniczym pociągów specjalnych, pełniących funkcje ruchomych ośrodków dowodzenia oraz ich personelu. Schronom tym nadano "ogólny kryptonim" Gefechtstand "Anlage Mitte" (Stanowisko dowodzenia "Obszar wschód"). Inwestycję prowadziła wyspecjalizowana w budowach obiektów wojskowych firma Askania. Budowę bunkrów rozpoczęto wiosną wiosną 1940r. Początkowo zatrudnionych tu było ok. 1300 osób, głównie Niemców i Austriaków (Polacy pracowali jedynie przy robotach pomocniczych i transporcie). Później liczba zatrudnionych wzrosła do 3000 ludzi, a wśród pracujących pojawili się Włosi. Obiekt w Konewce zrealizowano w 14 miesięcy."

   "Główny obiekt kompleksu w Konewce - żelbetowy bunkier - schron, ma długość 380m oraz przekrój ostrołuku mającego przy podstawie szerokość 15m i wysokość 9m, w którym między betonowymi peronami biegnie tor umożliwiający wjazd całego składu pociągu. Wzdłuż głównego tunelu biegnie korytarz boczny, podzielony drzwiami gazoszczelnymi, na ciąg niewielkich pomieszczeń. Obok schronu kolejowego zbudowano zespół bunkrów technicznych mieszczących kotłownię, urządzenia wentylacyjne i siłownię elektryczną. Obiekty te łączyły z bunkrem kolejowym trzy podziemne kanały techniczne. W skład kompleksu wchodziły również schrony mieszczące: stację pomp i uzdatniania wody, zbiornik i chłodnicę wody technologicznej. Ukończone bunkry zamaskowano przed możliwością wykrycia z powietrza, montując na stropach drewniane, kryte papą dachy, a na schronie kolejowym umocowano siatki maskujące i atrapy drzew. Teren wokół otoczono dwoma rzędami płotu z siatki i drutu kolczastego i prawdopodobnie polami minowymi."

   W ostatni weekend września zawitałem do Spały. Program wyprawy obejmował także zwiedzanie bunkra. Jakież było moje zdziwienie gdy okazało się, że to jest schron kolejowy z okresu II Wojny Światowej dla całego pociągu o długości 14 wagonów. Mało jest obiektów kolejowych, które ocalały z pożogi wojennej, temu się jednak udało.
   Obecnie zabytkiem opiekuje się Grupa Rekonstrukcyjna "Anlage Mitte", z której pochodził nasz Przewodnik. Zostalismy zaznajomieni z ciekawą historią obiektu oraz okolic Spały i to z okresu Carskiego, z okresu I Wojny Światowej jak i II-iej, potem obejrzeliśmy stałą wystawę militariów, no i oczywiście cały schron. Na koniec odbylismy wyprawę kanałami technicznymi budowli, do bunkrów zabezpieczenia technicznego. Wyprawa była bardzo interesująca i jak się przypadkowo okazało ...całkiem KOLEJOWA.