PAROWÓZ POSPIESZNY Pm 36
WERSJA KLASYCZNA

MODELARZ 8 i 9/75

OPIS BUDOWY
Model parowozu pospiesznego serii Pm-36 wykonujemy znanymi z poprzednich opisów sposobami.
Podstawowe materiały potrzebne do jego budowy: cienka ocynowana blacha stalowa o grubości 0,3 mm (np z puszek po konserwach) i blacha mosiężna, o grubości 1 mm. Model składa się z 3 niezależnych zespołów:

1. kompletnego podwozia z układem jezdnym i napędowym (arkusz nr 2),
2. kotła z przylutowaną budką maszynisty i pomostem (arkusz nr 3),
3. tendra (arkusz nr 4).
   

Pracę rozpoczynamy od rozrysowania ostrym rylcem poszczególnych części wg załączonych rysunków i tabelki. Rozrysowane detale wycinamy masywnymi nożyczkami, a następnie wiercimy wszystkie oznaczone w nich otwory i odpowiednio profilujemy.

Wszystkie części wykonane z blachy mosiężnej o grubości 1mm wycinamy nożycami do blachy i piłką włośnicową do metalu. Najwięcej kłopotów sprawi nam blok podwozia (części nr 2 i 3 - mosiądz) i korpus cylindrów parowych (część nr 5 - tworzywo). Należy je starannie wypiłować pilnikiem lub też, jeżeli mamy takie możliwości, wykonać w warsztacie mechanicznym.
Tak przygotowane części lutujemy zalewając cyną wszystkie nierówności. Następnie opiłowujemy nadmiar cyny, wygładzamy papierem ściernym i przylutowujemy wszystkie drobne części: latarnie, stopnie, rączki, zderzaki, żebra itp. Zlutowane zespoły płuczemy w ciepłej wodzie z mydłem.

Właściwe wykonanie napędu jest podstawowym warunkiem prawidłowego poruszania się modelu po torowisku. Posiadając silnik elektryczny o małej średnicy (około 17 mm) możemy go umieścić w kotle, co uprości napęd i pozwoli wykonać wnętrze budki maszynisty podobne do oryginału. Mankamentem tego rodzaju napędu jest konieczność podziału kotła i wykonanie dwóch zdejmowanych segmentów (patrz arkusz nr 3).

Ze względów montażowych posiadacze silnika elektrycznego o większych rozmiarach mogą go umieścić w budce maszynisty lub w tendrze. Przeniesienie napędu z osi silnika na koła napędowe każdy z modelarzy wykona indywidualnie w zależności od rodzaju posiadanych kół zębatych.
Precyzji wymaga też montaż układu przenoszącego napęd z kół napędowych na suwak przez system wiązarów i dźwigni. Możemy tu z powodzeniem wykorzystać wiele detali z gotowych układów dźwigniowych będących w sprzedaży w sklepach CSH. Prawidłowo wykonany układ napędowy powinien obracać się lekko, bez zacięć w obie strony.

Przy zastosowaniu gotowych kół napędowych (poz. 33) o średnicy 23 mm nie ma potrzeby ich izolowania od osi, gdyż są one wykonane z tworzywa, a jedynie bandaż jest z metalu. W przypadku trudności z ich nabyciem należy koła wykonać wg sposobu opisanego dokładnie w książce J. K. Jankowskiego pt. Modelarstwo kolejowe lub wg opisu inż. L. Wiśniewskiego zamieszczonego w "MODELARZU", dotyczącego parowozu serii Pm-2. Innowacją w naszym modelu jest zastosowanie klocków (20) jako zbieraków prądu.

UWAGI KOŃCOWE

Arkusz 1 przedstawia parowóz Pm-36 w kilku rzutach i przekrojach wraz z wymiarami w skali 1:1 i 1:87 (HO). Szczegóły zamieszczone na tym arkuszu pomogą tym modelarzom, którzy będą chcieli wykonać model w większej skali. Oczywiście wymiary oryginału nie zawsze zgadzają się po przeliczeniu z wymiarami modelu (np.: rozstaw kół napędowych - 2150 mm co po przeliczeniu daje 24,7 mm z modelu. Przy kołach napędowych o średnicy 23 mm i wys. obrzeża 1 - 1,5 mm, koła przy zachowaniu rozstawienia 24,7 mm nachodziłyby na siebie, istnieje więc konieczność ich rozsunięcia do min. 28 mm).
Opracowana dokumentacja 2 egzemplarza parowozu serii Pm-36 została przedstawiona modelarzom celowo w pierwszej kolejności. Wiele detali tego opracowania będziemy mogli wykorzystać przy budowie modelu parowozu w wersji aerodynamicznej. Modelarzom kolejowym proponujemy przed przystąpieniem do budowy modelu obejrzenie oryginału parowozu Pm-36 znajdującego się w MUZEUM KOLEJNICTWA w Warszawie na Dworcu Głównym, gdyż model jest dość trudny.
Dokumentację modelarską parowozu serii Pm-36 (wersji aerodynamicznej) zamieścimy w późniejszym terminie.

ANDRZEJ BALCERZAK, Warszawa, MODELARZ 8, 9/75